De hangmat bij inheemse volkeren

In de moderne wereld is het aantal volkeren dat nog volgens dezelfde eeuwenoude cultuur leeft als hun voorvaderen nog maar 4% van de wereldbevolking. Van deze naar schatting 6000 inheemse culturen zijn er ongeveer 100 geïsoleerde stammen die geen contact met de buitenwereld onderhouden. De overige inheemse culturen worden door invloeden van buitenaf steeds zwakker. Van andere, soms reeds uitgestorven inheemse culturen hebben wij sommige tradities overgenomen. De hangmat is daar het bekendste voorbeeld van.

Inheemse producten uit Amerika

Na de ontdekking van Amerika door Columbus werd de hangmat in onze cultuur geïntroduceerd. Samen met andere inheemse producten, zoals de aardappel, tomaten, bonen, pompoenen, cacao, tabak en rode pepers, is de hangmat geworden tot een vanzelfsprekend deel van ons dagelijks leven. Helaas betekende de Westerse kolonisatie van dit continent bijna het einde van de Native Americans. Tegenwoordig leven slechts enkele indianennog grotendeels volgens de tradities van hun voorouders. Helaas geldt dit voor het merendeel van de inheemse volkeren die er op dit continent nog bestaan.

De Taíno

De Taíno indianen waren de eerste mensen die Christoffel Columbus aantrof toen hij voet aan wal van de zuidelijke Cariben zette. Het waren afstammelingen van de Arawak stam die vanuit de Zuid-Amerikaans jungle naar de Bahama's waren gemigreerd en hier een ontwikkelde cultuur hadden opgebouwd. Bij de Taímo ontdekte Columbus iets interessants: een bed dat tussen twee punten was opgehangen. De Taímo noemden het een ‘hamacas’- hun woord voor ‘visnet’. Een simpele vinding waar wij eeuwen later nog plezier van hebben. Maar tegen een veel te hoge prijs; tegen het eind van de 16e eeuw waren de Taímo als apart volk uitgestorven, grotendeels door ziekten die de kolonisten uit Europa met zich meenamen. Een deel van hun cultuur en tradities is nog wel bewaard gebleven: enkele overgebleven stammen in de Cariben gebruiken dezelfde technieken om boten te bouwen, te jagen en gewassen te verbouwen als de Taímo - en hangen uiteraard een ‘visnet’ op om in te liggen.

 De hangmat werd ontdekt bij de Taino door Columbus

De Warau

De Warau wonen in Venezuela, aan de rivier de Orinoco die nauw met hun bestaan is verweven. De rivier en alle vis die erin zwemt vormt de basis van hun bestaan. Boten staan  in hun cultuur centraal en Warau kinderen kunnen eerst peddelen en zwemmen voordat ze leren lopen. De Warau wonen aan de rivier in hutten op palen, met open wanden voor luchtcirculatie. Het hart van de hut vormt de kookoven met daaromheen hangmatten. Hier komt de familie bij elkaar om te zitten, te ontspannen en te slapen.

Hangmat bij de Warau

De Zo’é

In de diepe jungle van het Amazonegebied in Brazilië leven de Z’oé; één van de weinige stammen waarvan hun cultuur grotendeels intact is. Het contact met de buitenwereld werd hen in de jaren ‘80 bijna fataal toen Braziliaanse missionarissen voor hen dodelijk ziekten als Malaria en griep meebrachten. Sindsdien wordt hun leefgebied zoveel mogelijk voor de buitenwereld afgeschermd. Een belangrijk onderdeel van het leven van de Zo’é vormt de Braziliaanse notenboom. Als voedselbron, maar ook als grondstof. Van de notendop maken ze kettingen en de buitenste laag gebruiken ze om hangmatten van te maken. De Zo’é wonen in het midden van enorme tuinen waarin ze allerlei gewassen kweken, van bananen tot zoete aardappel. Ook verbouwen zij katoen: om lichaamsversieringen van te maken, puntpijlen mee vast te binden en draagdoeken en hangmatten mee te maken.  Deze hangmatten hangen zij onder het dak van hun huis en vormen een belangrijk deel van hun dagelijks bestaan.

Hangmat bij inheemse volkeren de Zo'é

De Yanomami

Eeuwenlang verscholen geweest in het Amazonegebied aan de grens van Venezuela, zijn de Yanomami nu één van de bekendste inheemse stammen uit Zuid-Amerika. Na jarenlange bedreiging door illegale mijnbouw, waardoor hun rivieren werden vervuild en geweld en ziekte hun gemeenschap bereikte, hebben zij begin jaren ‘90 een beschermd leefgebied bij de Braziliaanse regering afgedwongen. Zij leven daar in grote groepen samen in een ‘shabano’. Deze ovaalvormige, overdekte gemeenschappelijke ruimte heeft in het midden een grote open ruimte. Hier brandt ‘s nachts brandt het gemeenschappelijke vuur en liggen de Yanomani in hun hangmatten er in een cirkel omheen.

Hangmat bij inheemse volkeren Yanomami

De hangmat is een eeuwenoude traditie. Ontdekt door Columbus en meegenomen naar de Westerse wereld, maar bovenal een dagelijks onderdeel van de eeuwenoude cultuur van de laatste inheemse volkeren op de wereld.

Meer informatie over het cultuurbehoud van inheemse volkeren: http://www.survivalinternational.org/

 


AT | BE-FR | BE-NL | CH | CZ | DE | DK | ES | FI | FR | IE | IT | NL | PL | PT | SE | UK | US
© Hangmat Wereld | Algemene voorwaarden | Review Policy | Privacy Policy | Sitemap